Elyse: Knutselen moet

Elyse is 16 jaar, heeft een matig verstandelijke beperking en ASS. Ze woont thuis bij haar ouders. Overdag gaat ze naar school. 

Onderzoek
De kamer van Elyse is een bende. Ze verplaatst wekelijks haar meubels en overal liggen knutselspullen. Haar ouders zijn voortdurend met haar in gesprek over hoe dit anders kan. Zodra ze haar te veel proberen te sturen mogen ze niet meer op haar kamer komen. In het weekend knutselt ze de hele dag. De spullen laat ze dan overal slingeren. Heel af en toe wordt Elyse boos omdat ze net dat ene dingetje dat ze nodig heeft niet terug kan vinden.

Als er in het weekend activiteiten worden ondernomen door het gezin gaat Elyse nooit meer mee. Ze blijft liever thuis om te
knutselen. Tot haar 13e hebben de ouders van Elyse haar toch meegenomen op deze uitjes, maar dat werd telkens een enorm drama. Nu kiezen ze er voor om Elyse wel uit te nodigen, maar het daarbij te laten. Een week mee op vakantie gaat wel goed. Ze accepteert dat in een vakantie alles anders is, zelfs haar knutselspullen laat ze dan thuis. Het gezin onderneemt verschillende activiteiten, zoals winkelen en zwemmen. De ouders van Elyse zien haar dan echt genieten. Als de vakantie langer dan een week duurt gaat Elyse haar knutselspullen wel missen.

Op school gaat het goed met Elyse. Ze heeft een weekrooster en haar taken worden elke dag voor haar gevisualiseerd met behulp van foto’s.

Analyse
Elyse vult haar tijd met het verplaatsen van meubels en knutselen. Ze is niet in staat dit los te laten. Op school komt ze wel tot andere dingen. Daar wordt gewerkt met visualisatie, waardoor Elyse ziet wat er van haar wordt verwacht. Ook tijdens vakanties kan Elyse van andere dingen genieten. Bij vakantie hoort de gedachte ‘in de vakantie is alles anders’.

Het is belangrijk om helder te krijgen wat precies het probleem is en waarom. Is haar rommelige kamer een probleem of is ze alleen maar op zoek naar een manier om haar weekend in te vullen?

De invulling die Elyse nu aan haar weekend geeft lijkt haar te belemmeren in haar ontplooiing en ontwikkeling. Het feit dat Elyse op school en vakanties wel andere dingen doet geeft aan dat ze best anders wil, maar niet anders kan.

Conclusie
Elyse ordent haar weekend nu te veel zelf. Haar pijl (blauw) is te dik. De gesprekken die haar ouders met haar aangaan leveren haar alleen maar stress op en hebben verder geen effect. Dit resulteert in een overlopende emmer.

Elyse’s emmer
De emmer loopt over. Als haar ouders blijven aandringen resulteert dat in drama. Verder heeft het geen effect. Elyse zal blijven knutselen en slepen met meubels.

Blauwe pijl = Elyse’s eigen ordening: Knutselen en het verplaatsen van meubels.
Oranje pijl = door ouders geboden ordening. Dit doen zij door haar uit te nodigen voor activiteiten en gesprekken met haar.

Het gegeven advies
In het weekend moet er meer evenwicht komen tussen Elyse’s eigen ordening en de wensen van haar ouders. Om dit bereiken moet er een nieuwe ordening worden aangeboden. Hiervoor zijn de volgende adviezen gegeven:

  • Bespreek welke andere opties er zijn voor invulling van het weekend, die aansluiten bij Elyse’s interesses.  
  • Sluit aan bij wat op school goed werkt: visualisatie door middel van foto’s.
  • Maak foto’s van de activiteiten die in het weekend kunnen worden ondernomen.
  • Maak samen met Elyse op vrijdagavond een planning voor het weekend met behulp van de foto’s. Leg Elyse twee foto’s voor, waaruit ze er één mag kiezen. Die activiteit wordt zaterdagmiddag na het eten ondernomen
  • Laat Elyse de rest van het weekend zelf invullen.  

Resultaat

Elyse houdt haar kamer netjes

Elyse pakte het plan goed op. Doordat haar moeder Elyse laat kiezen tussen activiteiten die ze leuk vindt, motiveert het nieuwe systeem haar ook. Na twee maanden werd er zelfs op zaterdag én zondag iets gepland. Elyse  knutselt nog steeds, maar verzandt hier minder in. Een anderen positieve bijkomstigheid is dat ze niet meer zoveel met haar meubels sleept en dat ze zich laat sturen in het opruimen. De afspraak is inmiddels: de grond is leeg.